Nöroloji ya da halk arasında bilinen adıyla beyin ve sinir hastalıkları bölümü, sinir sistemine ait anatomik ve fizyolojik bozukluklara bağlı olarak görülen rahatsızlıkların tanı ve tedavisiyle ilgilenen bilim dalıdır. Beyin, omurilik ve periferik sinir sisteminden oluşan sinir sisteminde gelişen rahatsızlıkların tedavisi ile ilgilenen nöroloji ana bilim dalı, bu rahatsızlıkları ve klinik sendromlarını inceler. Farklı bir deyişle beyin ya da sinir sistemini ilgilendiren rahatsızlıklar, nöroloji doktorlarının uzmanlık alanını oluşturur. Nöroloji uzmanları, 6 yıllık tıp fakültesi eğitimlerinin ardından 4 yıl, nöroloji alanında uzmanlık eğitimi alırlar. Neuron (sinir) ve logia (çalışma) kelimelerinin birleşiminden oluşan nöroloji, nörolojik hastalıkların tanı ve tedavisinde önemli bir yere sahiptir.

Nöroloji Nedir?

Nöroloji, cerrahi müdahale gerekmeyen beyin ve sinir sistemine ait hastalıkların tanı, tedavi ve takibiyle ilgilenen uzmanlık alanıdır. Nöroloji uzmanları, multidisipliner yaklaşımla sinir sistemini oluşturan, beyin, omurilik (spinal kord) ve periferik sistemde oluşan hastalıkların tanı ve tedavisi ile ilgilenir. Kas, sinir, damar ve beyne bağlı hastalıklarla ilgilenen bölüm hekimleri, nörolog olarak adlandırılır. Nörologlar, hastalıkların tanısı için hastanın ayrıntılı anamnezini aldıktan sonra fizik muayene yapar. Gerekli görülen durumlarda nörolojik testlerin yanı sıra laboratuvar testleri ve radyolojik görüntüleme yöntemlerinden de faydalanılır. Sıklıkla sorulan "Nöroloji nedir kısaca?" sorusu, "Nöroloji, beyin ve sinir hastalıklarıdır." şeklinde yanıtlanabilir. Nöroloji uzmanlarının alanına giren hastalıkların bir bölümü aşağıda sıralanmıştır.

Nöroloji Hangi Hastalıklara Bakar?

Beyin ve sinir hastalıkları olarak da bilinen nöroloji bölümünün ilgilendiği hastalıkların bir kısmı şu şekildedir:

• Baş ağrısı tipleri (Migren, gerilim tipi baş ağrısı, küme baş ağrısı vb.)

• Baş dönmesi (Vertigo vb.)

• Unutkanlık ve unutkanlığa neden olan rahatsızlıklar (Demans, Alzheimer vb.)

• İnme (Felç)

• Parkinson hastalığı

• Afazi

• Epilepsi (Sara)

• MS (Multiple Skleroz)

• ALS (Amyotrofik Lateral Skleroz)

• MG (Myastenia Gravis)

• Hareket Bozuklukları

• Uyku Bozuklukları

• Kas Hastalıkları (Myopati, distrofi vb.)

• Polinöropatiler

• Demiyelinizan Hastalıklar

• Beyin ve omurilik iltihaplanmaları

• Serebrovasküler Hastalıklar (Beyin damar hastalıkları)

• Tremor (Titreme, el titremesi vs.)

• Uyku Apnesi

Sıklıkla sorulan, nörolojik hastalıklar nelerdir ya da nöroloji hangi hastalıklara bakar soruları bu şekilde yanıtlanabilir.

Nöroloji Doktoru Tarafından Yapılan Tetkikler Nelerdir?

Oldukça geniş bir yelpazede yer alan sinir sistemi hastalıklarının tanı, tedavi ve takibiyle ilgilenen nöroloji uzmanları, bu hastalıkların teşhisi ve tedavinin takibi amacıyla, gerektiğinde nöroloji kliniklerinde pek çok farklı tetkik uygular. Nöroloji uzmanları tarafından uygulanan tetkiklerin bir kısmı aşağıda listelenmiştir:

• EEG: Beyinde var olan elektriksel aktivitenin ölçümü için yapılan EEG (elektroensefalografi), epilepsi başta olmak üzere uyku bozuklukları, bilinç bozukluğu, pek çok kas ve sinir hastalıklarında uygulanır. Kafanın yüzeyine yerleştirilen elektrotlarla beyin faaliyetlerinin ölçümü yapılır.

• EMG: Elektromiyografi olarak da bilinen EMG, sinirler ile sinirlerin ve sinirler ile kasların arasındaki elektriksel aktivitenin ölçüldüğü ve fonksiyonlarının değerlendirildiği bir teşhis yöntemidir. Bel ve boyun fıtıkları, polinöropati, tuzak nöropatilerin yanı sıra ALS gibi motor nöron hastalıkların tanısı için de kullanılır.

• Polisomnografi: Uyku tetkiki olarak da bilinen polisomnografi, uyku bozukluklarının tanısı amacıyla uygulanır. Beyin dalgalarının yanı sıra göz hareketleri, solunum faaliyeti, kas aktivitesi ve kanda bulunan oksijen miktarının ölçüldüğü polisomnografi, uyku laboratuvarında yapılan inceleme yöntemidir.

• Uyarılmış Potansiyeller: Somatosensoriyel Uyarılmış Potansiyel (SEP), Vizüel Uyarılmış Potansiyel (VEP) ve İşitsel Uyarılmış Potansiyel (BAEP) adı verilen testler aracılığıyla vücudun belirli bölgelerinden verilen elektrik akımına karşın sinir sisteminin verdiği yanıtın ölçümü yapılır.

Nörolojik Hastalıklarda Hangi Belirtiler Görülür?

Nöroloji bölümünü ilgilendiren hastalıklar oldukça geniş bir yelpazede yer alır. Sıklıkla görülen nörolojik hastalıklara bağlı olarak ortaya çıkan belirtilerin bir kısmı şöyle sıralanabilir:

• Baş ağrısı,

• Baş dönmesi,

• Denge kaybı,

• Bayılma (senkop),

• Unutkanlık,

• Dalma,

• Davranış değişimleri,

• Uzuvlarda uyuşma, güçsüzlük ve his kaybı

• Yürüme bozuklukları,

• Konuşma bozukları,

• Bacaklarda boşalma hissi,

• İstemsiz kasılma ve hareketler,

• Titreme,

• Yüzde oluşan şekil bozuklukları ve uyuşma,

• Uyku bozuklukları,

• Felç,

• Bel ve boyun ağrıları,

• Göz kapağı düşüklükleri

• Çift görme, görme kaybı, yutma güçlüğü, duyu bozukluğu gibi geçici iskemik ataklar.

Nilüfer Doruk nöroloji doktoru Çiğdem ŞEN, sağlıklı günler diler.

Önceki sayfaya geri dön