El titremesi, pek çok farklı nörolojik rahatsızlıktan kaynaklanabileceği gibi yalnızca günlük hayatın stresinden, fiziksel yorgunluktan ya da öfke, korku ve heyecan gibi duygu değişimlerinden de kaynaklanabilir. Aşırı kafein tüketimi, kan şekeri düşüklüğü gibi etkenlere bağlı olarak görülebilen el titremesi, zaman zaman daha ciddi sağlık problemlerinin bir belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Dolayısıyla el titremesi nedenleri oldukça geniş bir yelpazede yer alır. El titremesi, genç yaşta olabileceği gibi, orta ya da ileri yaşlarda da görülebilir.

Literatürde tremor olarak tanımlanan titreme, hemen herkesin yaşamının bir bölümünde tecrübe ettiği, istemsiz olarak gerçekleşen, bir tür ritmik kas hareketidir. Gün içindeki duygu durumun ani değişimleri, aşırı miktarda çay, kahve tüketimi, uykusuzluk, yorgunluk ya da metabolik eksikliklerden kaynaklanan el titremeleri, fizyolojik tremor olarak tanımlanır. Yaygın olarak görülen hareket bozukluklarından biri olan esansiyel tremor varlığında ise titreme genellikle, ellerin birinde yani tek taraflı olarak başlar ve zaman içinde diğer elde de görülür. Başlangıç döneminde duygu değişimleri ile ortaya çıkan rahatsızlık zaman geçtikçe sıklaşır. “El titremesi neden olur, ne iyi gelir?” gibi soruları yanıtlamadan önce “El titreme hastalığı nedir?” bunu yanıtlamak gerekir.

El Titremesi Nedir?

Tremor olarak da bilinen titreme, vücudun bir ya da birden fazla uzvunda veya vücudun yalnızca bir bölümünde görülebilir. Sağ el titremesi ya da sol el titremesi, kişinin günlük hayatını olumsuz etkileyen rahatsızlıklardan biridir. El titremesi hemen herkeste görülebilen bir durum olmakla birlikte pek çok farklı rahatsızlığa bağlı olarak da görülebilir. Fiziksel tremora bağlı el titremesi, yetişkin ve gençlerde çoğunlukla duygu durum değişimlerine bağlı olarak görülür. Özellikle heyecan, kaygı, korku ve öfke gibi durumlarda kişide bir süre ile el titremesi oluşabilir. El titremesi, gün içinde fazla tüketilen çay ve kahveden kaynaklanabileceği gibi kullanılan ilaçların yan etkisi, yorgunluk ve açlığa bağlı olarak da görülebilir. Bu tip el titremesi şikayetleri, kişinin mevcut ruh hâlinin değişmesiyle ya da istirahatle tamamen ortadan kalkar. Bu titremeler kadın ve erkek cinsiyeti fark etmeksizin herkeste görülebilir ve sağlık problemi belirtisi olarak tanımlanmaz. Ancak titreme, önceleri vücudun tek bir tarafındayken daha sonra diğer tarafında da görülüyorsa ve titremenin sıklığı artış eğilimdeyse bu durum, esansiyel tremor olarak tanımlanır. Esansiyel tremor varlığında görülen titreme, çoğunlukla ellerde başlar ve zamanla baş, çene, dil, bacak, kalça ve gövdeye yayılabilir. Çoğunlukla 60 yaş üzerindeki kişilerde görülen esansiyel tremor, ergenlikten sonraki dönemde ya da orta yaşlarda da görülebilen bir rahatsızlıktır. Esansiyel tremor belirtileri, istirahatle ya da kişinin yalnız olduğu zamanlarda kaybolur. Ancak titreme, kişinin titreme kaygısının arttığı durumlarda ya da sosyal ortama girmesiyle tekrar başlar. Yazı yazarken, su içerken ya da yemek yerken en üst seviyeye ulaşan el titremesi, kişinin günlük hayatını olumsuz etkiler. Büyük oranda genetik geçişin etkili olduğu düşünülen esansiyel tremor, sık görülen nörolojik hastalıklar arasında yer alır. “El titremesine hangi bölüm bakar?” ya da “El titremesi hangi doktor?” gibi sorular; “titreme nörolojik bir hastalıktır ve bu nedenle nöroloji doktorları tarafından bakılır.” şeklinde yanıtlanabilir. Sıklıkla sorulan bir diğer soru da, genç yaşta el titremesi neden olur şeklindedir.

El Titremesi Neden Olur?

El titremesi, basit bir duygu durum değişiminden kaynaklanabileceği gibi ciddi bir sağlık probleminin de belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Fazla kafein tüketimi, fiziksel yorgunluk, heyecan, stres ya da kan şekeri düşüklüğüne bağlı olarak tetiklenebilen el titremesi, bazı durumlarda ciddi sağlık problemlerine bağlı olarak da görülebilir. El titremesine yol açan etkenlerin başında duygu durum değişimleri gelir. Psikolojik nedenlere bağlı olarak oluşan el titremesinin nedeni, kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bu durum yalnızca duygusal değişimlerden kaynaklanabileceği gibi, aile içinde ya da iş hayatında oluşan gerilim ya da stresten de kaynaklanabilir. Elde görülen istemsiz ve ritmik hareketler, el tremoru olarak da tanımlanır. Özellikle heyecan, kaygı, korku ve öfke gibi yoğun duygular, el titremesine neden olur. Kişinin sakinleşmesi ya da dinlenmesiyle kaybolan el titremesi, fizyolojik tremor olarak adlandırılır. Kan şekeri düşüklüğü de el titremesine yol açan nedenler arasında yer alır. Özellikle yemek yedikten 2 ila 3 saat sonra oluşan el titremesine, hâlsizlik, yorgunluk ya da baş dönmesi gibi şikayetler eşlik edebilir. Sık karşılaşılan hareket bozuklukları arasında yer alan esansiyel tremor ise tek bir elde başlar ve daha sonra diğer ele geçer. Başlangıç döneminde duygusal değişimlere bağlı olarak oluşan bu durum, zamanla artar. Genetik geçişin %50 oranında etkili olduğu düşünülen esansiyel tremora bağlı el titremeleri, kişinin başkalarının yanındayken titreme kaygısı hissetmesiyle daha da artar. Tüm bunların haricinde el titremesi, bazı ilaçların kullanımı, aşırı alkol tüketimi, B12 vitamini eksikliği, distoni, polinöropati, beyin damar hastalıkları, hipertiroidi ve epilepsi gibi faktörlere bağlı olarak görülebilir. El titremesi şikayeti ile hekime başvuran kişilerin yaklaşık %20’si, Parkinson tanısı alır. “El titremesi neden olur genç yaşta?” sorusunun da tek bir yanıtı yoktur. Sıklıkla el titremesine neden olan hastalıkların bir bölümü şu şekilde sıralanabilir:

• Parkinson: Parkinson hastalığı, 60 ve üzeri yaşlardaki kişilerde %1 oranında görülür ve titrek felç olarak adlandırır. Daha erken yaşlarda görülen Parkinson ise çoğunlukla genetik faktörlere bağlıdır. Dopamin üretiminin yetersiz olmasına bağlı olarak ortaya çıkan Parkinson varlığında, el titremesi yaygın olarak görülür.

• Epilepsi: El titremesine neden olan bir diğer rahatsızlık ise epilepsidir. Epilepsi hastalığında bazı kas ve kas grupları aniden kasılır ve bu durum aritmik sıçramalara yol açar. Bazen çok küçük olan bu kasılma hareketleri zaman zaman kişinin elindeki nesneyi düşürmesine neden olacak kadar şiddetli olabilir.

• Distoni: Hareket bozukluğu hastalıklarından biri olan distoni, kaslarda istemsiz hareketlere yol açar. El, yüz, kol, bacak ve ses tellerinde kasılmaya yol açan distoni, ilaçsız, ilaçlı, botoks enjeksiyonu veya cerrahi müdahale ile tedavi edilebilir.

• Polinöropati: El titremesine yol açan bir diğer nörolojik hastalık olan polinöropati, periferik sinirin zarar görmesiyle oluşur. Polinöropati varlığında uyuşma, karıncalanma, iğne batması ve ten temasına karşı hassasiyet gibi belirtiler görülebilir.

El Titremesi Tedavisi Nasıl Yapılır?

El titremesi şikayeti olan kişinin, nöroloji polikliniklerine başvurması gerekir. Nöroloji uzmanı doktor, öncelikle hastanın ayrıntılı olarak öyküsünü dinler. Hangi durumlarda el titremesi şikayetinin arttığını sorgular. Bu yüzden hekime başvuran hastanın, şikayetlerinin ne gibi durumlarda arttığını ifade etmesi oldukça önemlidir. Hastanın ayrıntılı anamnezi alındıktan sonra fizik muayene yapılır. Hekim gerekli gördüğünde, EMG, EEG ve MR gibi ek tetkikler isteyebilir. Pek çok farklı rahatsızlığın belirtisi olarak ortaya çıkan el titremesine neden olan hastalığın belirlenmesiyle tanı koyulur. Farklı bir deyişle el titremesi tedavisi, altta yatan hastalığa bağlı olarak farklı yöntemlerle ya da ilaçlarla yapılır.

El Titremesi İçin Hangi Doktora Gidilir?

Pek çok farklı nedenden dolayı oluşabilen el titremesi, nörolojik bir rahatsızlıktır. Titreme varlığında kişinin aklına Parkinson hastalığı gelse de, her titremenin nedeni Parkinson hastalığı değildir. Nöroloji uzmanının muayenesinin ardından tanısı koyulan el titremesi şikayeti, kişinin yaşam kalitesinin düşmesine yol açar. El titremesi şikayeti olan kişilerin sıklıkla sorduğu “El titremesi için hangi doktora gidilir? veya “El titremesine hangi bölüm bakar?” gibi sorular, bu şekilde yanıtlanabilir.

Eğer sizin de el titremesi şikayetiniz varsa bir nöroloji doktoruna başvurarak gerekti kontrollerinizi yaptırmayı unutmayın.

Bursa'da nöroloji doktoru olarak hizmet veren Dr. Çiğdem Şen, iyi ve sağlıklı günler diler.

Önceki sayfaya geri dön